Immobilizer – co to jest i jaka jest jego zasada działania?
Eksperci są zgodni – nie istnieje urządzenie, które uniemożliwiłoby kradzież samochodu. Są jedynie takie, które mogą ją utrudnić lub wydłużyć proces, przez co zwiększa się szansa wykrycia incydentu. Pierwszą linię obrony stanowią immobilizery. Czym są i jak działają?
Co to jest immobilizer?
Immobiliser to – w wolnym tłumaczeniu – unieruchamiacz. Jest elektroniczną blokadą zapłonu silnika, którą włącza się i wyłącza albo dotykając specjalnym „breloczkiem” w odpowiednie miejsce (najczęściej w okolicach kolumny kierowniczej), albo (w nowszych modelach aut) zdalnie – zbliżając oryginalny kluczyk do stacyjki np. w momencie próby uruchomienia silnika lub umieszczając go we wnętrzu samochodu w odpowiedniej odległości od kolumny kierowniczej (kluczyki i karty zbliżeniowe). W przeszłości stosowano także immobiliser na kod, w przypadku którego przed uruchomieniem auta konieczne było wprowadzenie kodu PIN na zamontowanej na stałe klawiaturze.
Immobilizer – zasada działania
Budowa immobilizera nie jest skomplikowana. Składa się on z transpondera w kluczyku (przy kluczyku) samochodowym i centralki (odbiornika) znajdującego się wewnątrz pojazdu. Jak działa immobiliser? Po włożeniu kluczyka z wbudowanym transponderem, czyli nadajnikiem (immobilizer w kluczyku to obecnie standard) do stacyjki i włączeniu zapłonu lub w chwili zbliżenia kluczyka na odpowiednią odległość do kolumny kierowniczej, następuje wymiana sygnałów. Jeden jest wysyłany z kluczyka do urządzenia sterującego immobilizera. Analizuje go komputer i gdy dane się zgadzają, immobilizer przesyła swój sygnał do kluczyka zapłonu, który uruchamia w transponderze proces sprawdzający. Gdy sygnały są identyczne (w transponderze i urządzeniu sterującym immobilizera), klucz z immobilizerem zostaje uznany za właściwy. Wówczas immobilizer i urządzenie sterujące pracą silnika wymieniają się sygnałami kodowymi – gdy są zgodne, następuje dezaktywacja blokady. Blokady mogą być różne. Najczęściej występuje odcięcie zasilania pompy paliwowej, przez co paliwo nie płynie do silnika lub odcięcie zapłonu, ewentualnie (bardzo rzadko) odcięcie całej elektroniki. Wymiana danych pomiędzy transponderem, immobilizerem i urządzeniem sterującym pracą silnika trwa kilka milisekund. Na tym właśnie polega działanie immobilizera.
Immobilizer nie zawsze pomaga
Złodzieje mają jednak swoje metody na większość immobilizerów. Najczęściej wykorzystują zaawansowane urządzenia elektroniczne, które są w stanie „oszukiwać” zabezpieczenia. W większości przypadków od włamania do odjechania samochodem mija ok. 30 sekund. W nowszych modelach (od 2000 r.) po wejściu do auta złodzieje podłączają specjalne urządzenie diagnostyczne do złącza OBD2, uruchamiają procedurę i przytrzymują nową czystą cewkę w pobliżu anteny stacyjki. Po około 5 sekundach zostają wyrzucone wszystkie klucze z komputera i wpisany zostaje nowy, jako właściwy. Umożliwia to odpalenie pojazdu i odjechanie z miejsca kradzieży. W związku z łatwością oszukania immobilizera istotne staje się rozważenie kwestii wyposażenia auta w odpowiednie narzędzie umożliwiające odzyskanie go po kradzieży. Jest nim system monitoringu wykorzystujący sygnały GPS/GSM lub sygnały radiowe innej częstotliwości. O ile ten pierwszy jest stosunkowo łatwy do wykrycia (stale emituje sygnał) i zagłuszenia przez złodziei, o tyle drugi rodzaj jest praktycznie nie do odnalezienia. Wynika to z faktu, że dzięki zasilaniu bateryjnemu i uniezależnieniu od zasilania samochodu może być zamontowany różnych miejscach auta oraz dlatego, że nie wysyła ciągłego sygnału. Jest aktywowany dopiero w momencie zgłoszenia kradzieży pojazdu. Co ważne – wykorzystanie radiowego systemu monitoringu zapewnia skuteczność odzyskiwania pojazdów na poziomie 98 proc. w czasie pierwszych 24h od przyjęcia zgłoszenia.
Uszkodzony immobilizer
Objawy uszkodzonego immobilizera trudno przegapić. Zwykle silnik uruchamia się 1-2 sekundy i gaśnie lub w ogóle nie odpala, a kontrolka immobilizera zapala się na stałe lub mruga. Wśród najczęstszych powodów takiej sytuacji serwisy zajmujące się naprawą immobiliserów wymieniają: brak synchronizacji kluczyków, uszkodzenie oprogramowania immobilisera lub sterownika komputera (ECU, ECM) w samochodzie.
